Amino Asit

Amino Asit Nedir?

Sözgelimi proteinlerin yapıtaşı olan amino asitin, doğada birçok çeşidi vardır. Buna rağmen insan vücudunun ihtiyaç duyduğu protein için gerekli olan amino asit zinciri ise çok fazla sayılmaz. Protein zinciri oluşumu için 20 tane amino asit çeşidi yeterli olmaktadır. Amino asitlerin içeriğindeki nitrojen sayıları aynıdır fakat karbon sayıları farklılık gösterir. Amino asit türlerini oluşturan etken karbon sayısıdır.

Amino asitler çeşitli besinler aracılığı ile vücuda girdikten sonra ihtiyaca yönelik olarak şekillenir ve ihtiyaç duyulan bölüm için kullanılırlar. Fakat bazı amino asitler besinlerden alınamaz ve faydasından yararlanmak için kesinlikle dışarıdan edinilmelidir. İnsan bedeni için gerekli olan 20 farklı amino asitten bahsetmiştik. Bu amino asitlerin farklı görevleri bulunur. Bir amino asit çeşidi kasların gelişimine yarar sağlarken, diğer amino asit vücuda enerji sağlayabilir.

Amino asitler esansiyel ve esansiyel olmayan olarak 2' ye ayrılırlar. Esansiyel olan amino asitler, vücut tarafından üretilemeyen ya da yeterli üretilemeyen ve dışarıdan takviye edilmesi gerekenlerdir. Esansiyel olmayanlar ise besinlerde bulunan amino asitlerdir. Aşağıdaki tabloda amino esansiyel ve esansiyel olmayan amino asitler belirtilmiştir.

Supplement üretim firmaları sporcuların amino asit ihtiyaçlarına yönelik 3 farklı türde ürün imal ederler. Amino asitler piyasada toz, hap(tablet) ya da sıvı halde bulunmaktadır. Bunlardan hangisinin kullanılacağına yönelik olarak bir uzman görüşü dayanak olmalıdır.

• Tablet hali; piyasada daha çok bu türü ilgi görmektedir. Bunun en büyük sebebi kullanıcının tat almasına gerek olmamasıdır. Amino asitlerin hap hali ortalama olarak 15-20 dk da kana karışırlar.
• Toz hali; genellikle suya karıştırılarak kullanıma uygun şekilde üretilirler. Tat bakımından sade oldukları için sporcular amino asitin bu halini çok tercih etmeyebilirler. Fakat toz amino asit çeşitleri hap çeşitlerine nazaran daha hızlı kana karışmaktadır. Bu tercih eğrisindeki düşüşü engelleyebilir niteliktedir.
• Sıvı hali; en çok tercih edilen amino asit karışımıdır. Direk kana karışma özelliği sporcuların kullanım oranlarında artışa neden olabilmektedir.

Amino Asit Ne İşe Yarar?

Amino asitler, hücrelerden organlara kadar etkin olabilen yapıtaşlarıdır. Amino asitler uç uca bağalanarak kısa polimer zincir(peptid), uzun polimer zincir(polipeptid) veya proteinleri oluştururlar. Amino asitlerin uç uca eklenerek sentezlenmesi yöntemine translasyon denir. Translasyon ile birlikte insan vücudu ihtiyacı olan amino asidin parçalanarak kullanımına olanak tanınmış olur. Bu yüzden translasyona bir tür amino asit depolama yöntemi diyebiliriz.

Amino asitler bağışıklık sisteminin güçlenmesinde, vücut asit seviyesinin düzenlenmesinde, vücudun enerji deposuna destek olmada ve maddelerin vücudun ihtiyacına yönelik aktarımında rol alabilirler.

Amino Asit Çeşitleri

Spor yapan insanların dışarıdan takviye alması gereken amino asitler supplement firmaları tarafından üretilmektedir. Bu amino asitler kullanıcının spor yoğunluğuna ve fiziksel özelliklere göre farklı şekillerde imal edilir. Sporcuların kullanabileceği amino asit ürün çeşitleri şöyledir;

–                    AOL

–                    BCAA

–                    Glütamin

–                    Kompleks Amino Asit

–                    Likit Amino Asit

Amino Asitin Faydaları

–                    Supplement içerisinde serbest formda bulunan amino asitler, sindirme aşaması olmadan direk kana karışırlar.

–                    Sporcunun performansını arttırabilir.

–                    Bağışıklık sistemini güçlendirebilir.

–                    Sporculara yönelik üretilen amino asitler çeşitli filtremelelerden geçtiği için daha az kalori ile daha çok amino asit edinmek mümkün olabilir.

–                    Karın yağlarının erimesine destek olabilir.

–                    Sinir sisteminin korunmasına etki edebilir.

Amino Asit Kullanımı

Vücuttaki yararları tartışılmaz bir niteliğe sahip olan amino asitler, günlük yaşam için bile kullanılabilecekken spor yapanların kullanımında fayda göreceği yüksek bir olasılıktır. Bu kullanım öncesinde şahısların doktora danışmasını kaçınılmaz bir zorunluluk olarak görmekteyiz.

Amino asitlerin türü ve sporcunun hedeflerine göre kullanım miktarı ve kullanım zamanları farklılık göstermektedir. Hedefe göre değişiklik gösterdiği için tek bir kullanım zamanı önermek yanlış olacaktır.

–                    Sabah Uyanınca: Spor öncesinde ve aç karnına tüketilen amino asit büyüme hormonlarına destek olabilir.

–                    Spor Öncesi: Ağırlık sporu öncesinde alınacak amino asit enerji seviyesini yükseltebilir. Ayrıca ağırlık sporu sonrasında kaslarda oluşacak ağrıları azaltabilir.

–                    Spor Esnasında: Kana hızlı karışan amino asit kullanımıyla birlikte, spor esnasında meydana gelecek kas yıkımınını hemen onarıma geçirebiliriz.

–                    Spor Sonrasında: Spor sonrasında amino asit kullanımının kas gelişimine fayda sağlayabileceği tespit edilmiştir. Hacim ve kas kütlesinin artmasının yanında yağ yakma konusunda da bu zamanlamanın faydalı olabileceği bilinmektedir.

Amino Asit ve Olası Yan Etkileri 

–                    Aşırı kullanımı mide bulantısına yol açabilir.

–                    Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınların kullanması tavsiye edilmez.

–                    Kullanım fazlalığı baş ağrısı yaratabilir.

–                    Yüksek dozda kullanım karaciğerde yağlanma yapabilir.

–                    Uzun süreli ve yüksek doz kullanımları kas yağlanmasına sebep olabilir.

–                    Bilinmeyen markaların kullanılması, henüz tespit edilemeyen kötü sonuçlar doğurabilir.

Amino Asit Hakkında Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları;

Soru: Amino asit supplement kullanımının zararları ve yan etkisi var mı?

Cevap: Ürünlerinin kullanımının bilimsel olarak kanıtlanmış bir zararı yoktur.

Soru: Sporcuların amino asite ihtiyaç duymasının sebebi nedir? Neden kullanılmalı?

Cevap:  Antrenmandaki  hücre yıkımının onarımı için kullanılmaktadır. Özetle sağlıklı kas gelişimi için ihtiyaçtır. 

Soru: Etkisini ne zaman gösterir?

Cevap: Aminno asitler kullanıldığı müddetçe faydasını göstermektedir.

Soru: Amino asit kullanımı spordan önce mi sonra mı olmalı?

Cevap: Kullanımı antrenman öncesi ve sonrası olmalıdır. Tercihen sadece antrenmandan sonra da kullanılabilir.

Soru: Amino asit ne kadar alınmalı ve kullanımı nasıl olmalı?

Cevap: Almış olduğunuz ürünün üzerinde yazan kullanım talimatına göre kullanılmalıdır.

Soru: Amino asit kilo aldırır ya da zayıflatır mı?

Cevap: Kas hücresi onarıcı etkisi vardır. Yağ yakıcı ve kilo aldırıcı özelliği yoktur. 

Soru: Amino asit ürünlerinin orjinal olduğunu nasıl anlarız?

Cevap: Orijinal olduğunu anlamak için ithalatçısının ve Türkçe etiketinin olmasına dikkat edin. Bir de artık bir çok firma karekod uygulamasına geçti akıllı telefonlarınızdan karekodunu okutabilirsiniz.

Soru: Amino asit alerji yapar mı?

Cevap: Alerji yapmaz.